Kup teraz, zapłać później? Sprawdź, czy Cię stać! – kampania UOKiK
UOKiK ostrzega konsumentów przed finansowymi konsekwencjami zakupów z odroczoną płatnością. W okresie świątecznych zakupów i Black Week warto zastanowić się, czy naprawdę powinniśmy kupować wszystko, za co możemy zapłacić później.
Odroczone płatności, znane pod nazwą „kup teraz, zapłać później” (od ang. Buy Now Pay Later, BNPL) i intensywnie reklamowane przez platformy e-commerce, polegają na tym, że sprzedający, samodzielnie lub za pośrednictwem operatorów płatności, oferują klientom możliwość późniejszej zapłaty za zakupy (zwykle po 30 lub 45 dniach), również z opcją rozłożenia zobowiązania na raty.
Jeden z głównych operatorów płatności odroczonych w Polsce informował, że w 2023 r. liczba transakcji, w których pośredniczyli, wzrosła rok do roku o 66 proc., a ich wartość o 71 proc. Rekordowym dniem pod tym względem był zeszłoroczny Black Friday.
Świątecznej gorączce zakupów, w mniejszym lub większym stopniu, ulega większość z nas. Na każdym kroku jesteśmy kuszeni reklamami „wyjątkowych produktów”, „idealnych pomysłów na prezent” i „superpromocji”. Coraz częściej też jesteśmy zachęcani do odroczenia płatności. Konsumenci, zwłaszcza młodzi, chętnie z tego korzystają. Dlatego chcemy zwrócić uwagę na finansowe konsekwencje tej konsumpcyjnej pułapki. Uważajmy! Zakupy z odroczoną płatnością mogą prowadzić do nadmiernego zadłużenia i wpłynąć na zdolność kredytową – apeluje Prezes UOKiK Tomasz Chróstny.
Odroczona płatność to w rzeczywistości kredyt. Jeśli nie zapłacimy w terminie, poniesiemy dodatkowe koszty, w tym związane z jego oprocentowaniem, podobnie jak w przypadku karty kredytowej czy limitu przyznanego na koncie bankowym. Finansowe konsekwencje mogą być jednak o wiele poważniejsze i długoterminowe. Jedną z nich jest obniżenie, a w przypadku zakłóceń w spłacie, nawet utrata zdolności kredytowej czy zgłoszenie do rejestru dłużników.
– Start kampanii „Sprawdź, czy Cię stać!” oczywiście nie jest przypadkowy. To czas wielkich akcji reklamowych i promocyjnych, takich jak Black Friday czy Cyber Monday, po których następuje okres przedświątecznych zakupów i poświątecznych wyprzedaży. Jeśli dołożyć do tego możliwość kupowania bez konieczności zaglądania do portfela, to mamy gotowy przepis na wspaniałe zakupy i możliwą pułapkę zadłużenia. Prowadzimy tę kampanię po to, by odroczona płatność nie zmieniła się dla konsumentów w odroczony ciężar trudny do udźwignięcia. Dlatego też gorąco zachęcam media, instytucje, organizacje i sklepy do włączenia się w naszą akcję! – dodaje Prezes UOKiK Tomasz Chróstny.
Warto pamiętać jeszcze o jednym. Im więcej zakupów zrobimy i im mamy dłuższe terminy odroczenia, tym bardziej prawdopodobne, że zapomnimy o swoich zobowiązaniach. Może się okazać wtedy, że nie tylko poniesiemy dodatkowe koszty ale także będziemy mieli dużo zobowiązań do spłaty w krótkim terminie.
Więcej o kampanii można dowiedzieć się tutaj.