Wielka sztuka na małym znaczku Poczty Polskiej: Mural Proembriona
Poczta Polska wprowadziła do obiegu wyjątkowy znaczek prezentujący sztukę uliczną. To nie tylko próba przybliżenia tej dynamicznej formy wyrazu artystycznego, ale także okazja do zaprezentowania jednego z najciekawszych dzieł polskiego street artu – pracy pt. „Atraktor” autorstwa Krzysztofa „Proembriona” Syrucia.
Praca „Atraktor” powstała w ramach festiwalu Traffic Design w Gdyni. Słowo „atraktor” pochodzi z łaciny (attrahere – przyciągać) i jest terminem z teorii chaosu, opisującym stan układu dynamicznego dążący do określonego punktu, krzywej lub fraktalu. Fraktale charakteryzują się skomplikowaną, samopodobną strukturą, widoczną w naturze i stanowią podstawę dla wielu badań naukowych w takich dziedzinach jak biologia, fizyka, astronomia czy ekonomia.
Proembrion jest znany z tworzenia malarskich iluzji abstrakcyjnych przestrzeni, bazujących na matematyce, kolorze i grafice generatywnej. Łączy elementy geometryczne, biomorfizm i biomimikrę. Jego prace były prezentowane na wielu międzynarodowych wystawach, a jego unikalny styl ewoluował z amerykańskiego graffiti literowego w abstrakcyjne formy, określane mianem graffuturyzmu.
Polscy twórcy street artu są rozpoznawani i cenieni na światowej scenie. Historia tego gatunku sztuki w Polsce, mimo anglojęzycznej nazwy, nie jest prostym odzwierciedleniem zachodnich prądów kulturowych. Jego korzenie sięgają propagandowej walki z okupantem podczas II wojny światowej, kiedy artyści i obywatele wykorzystywali symbole, hasła i graffiti jako formę oporu przeciwko nazistowskiemu okupantowi. Były to proste, jednoznaczne komunikaty, które miały za zadanie podnosić morale i jednoczyć społeczeństwo w walce.
W latach 70. XX wieku rozwijały się neoawangardowe ruchy artystyczne. Artyści tacy jak Jerzy Bereś, Edward Krasiński czy Andrzej Partum eksperymentowali z formą, często angażując się w działania wykraczające poza tradycyjne galerie sztuki. Wykorzystywali przestrzenie miejskie jako swoje płótno, tworząc prace zarówno polityczne, jak i krytyczne wobec ówczesnego systemu.
W latach 80. graffiti wolnościowe stało się istotnym elementem polskiego street artu. W czasie, gdy Polska była pod rządami komunistycznymi, artyści używali graffiti jako formy oporu. Słynne napisy, takie jak „Solidarność” i antykomunistyczne hasła, pojawiały się na murach miast, wyrażając społeczne niezadowolenie i pragnienie zmiany.
Na początku XXI wieku, dzięki upowszechnieniu internetu, street art w Polsce zyskał nowy wymiar i stał się dostępny dla szerszej publiczności. Artyści zaczęli korzystać z globalnych trendów i narzędzi komunikacji, co przyczyniło się do rozwoju tej formy sztuki.
Emisja znaczka przez Pocztę Polską to promocja sztuki ulicznej i forma docenienia współczesnych środków wyrazu artystycznego, które zdobią nasze miasta i inspirują mieszkańców. Praca Proembriona doskonale oddaje ducha nowoczesnej sztuki, łącząc elementy matematyki, kolorystyki i innowacyjnej grafiki. To doskonały przykład, jak sztuka uliczna może znaleźć swoje miejsce nawet na tak małej powierzchni, jak znaczek pocztowy.
Projekt tej emisji powstał we współpracy z Marcinem Rutkiewiczem, prezesem Fundacji Sztuki Zewnętrznej, wybitnym znawcą street artu w Polsce, autorem licznych publikacji na ten temat i kuratorem wielu wystaw.
O znaczku:
Sztuka ulicy – Street Art
autor projektu znaczka: Paweł Myszka
autor muralu: Krzysztof Syruć
liczba znaczków: 1 w bloku
wartość: 10 zł
nakład: 90 000 szt.
techniki druku: offset
format znaczka: 43 x 62,5 mm
format bloku: 90 x 82 mm
papier: fluorescencyjny
data wprowadzenia do obiegu: 28 czerwca 2024 r.